RISEIRA

                                                       RISEIRA

Amence un novo día na cidade de Vigo, esta muller mariñeira. O sol agroma por riba dos montes.

—Estendede as ás, irmás, pra que se vos meta por tódolos currunchos do corpo!

O meu primeiro labor do día é saír a recibir ós barcos que chegan ó peirao, con ese arrecendo a frescura. Téñovos que dicir que se hai algo que me sorprende dos humanos é que sodes moi xenerosos entre vós. Na lonxa, por exemplo, chega moito peixe, e logo todo se reparte, cada quen que se pasa por alí leva a súa caixa, ou varias. Eu vos digo que se queredes peixe, vos pasedes pola lonxa moi cedo, que hai pra todos. Inda que din os máis vellos que hai tempo, na ría, había moito máis peixe que agora, que daba pra repartirdes non só entre vós, senón con tódalas especies, e que os mariñeiros, cando tornaban, tanto nos guindaban ó papo un rubio coma un peixe pau.

Cando fai bo día vou almorzar ó Paseo de Afonso. Ás veces hai sorte, cando un de vós, un humano farto, tomou o café pero deixou os petiscos na mesa. Mais convén andar lixeiras porque enseguida sae o xefe chamándome filla do demo. Home, non será pra tanto…

De cando en cando tamén hai alguén dándolle pan as pombas.

—Fóra! Fóra! —din algúns cando me ven chegar.

Coma se as gaivotas vivísemos do aire no que voamos e non tivésemos tamén fillos que manter. Haiche moito prexuízo.

O meu fogar atópase no vello tellado dun edificio da rúa Poboadores. Non está mal o sitio. Ata o de agora, na primavera, sempre me mudaba ó lugar da miña compañeira. Xuntas levabamos criadas xa cinco niñadas. Non sei se sabedes que as gaivotas emparellamos pra toda a vida. Este inverno ela enguliu un mexillón, e amarrado a el viña un gran anaco de rede. Estas cousas sonche difíciles de entender pra todos.

 Agora no verán, ó mediodía, non hai quen ature coa calor. Cada gaivota temos a nosa fonte favorita. A Paellera está sempre ateigada. En Vigo hai moitas fontes, e aínda que só se mira una pequena parte delas, se pos atención podes escoitar o murmurio dos vellos mananciais que ficaron atrapados debaixo da cidade. Eu collín o costume de irme refrescar na Fonte do Galo, preto das vías do tren, baixo a sombra das árbores antigas. É unha fonte con historia. O vello galo reencarnado fálame doutros tempos, das lavandeiras que estendían a roupa a clarexar nos muros de pedra do lavadoiro, dos bois que tiraban dos carros que viñan recoller algas ás praias do Areal, do anciñar na area das mariscadoras, dos primeiros barcos a vapor… Fálame doutro Vigo distinto, dun Vigo non só a carón do mar, senón mesturado co mar.

Máis tarde, cando a calor mingua, achégome ata a Porta do Sol, onde o Sireno, a facerlle un pouco de compaña. O Sireno é moi sentido e dóelle na alma mirar á xente que anda a mendigar no Príncipe, ou ós seus pés. Seica a estes ninguén lles dixo que na ribeira hai peixe pra todos. Últimamente o Sireno colleu unha teima. Alguén lle contou que, moi lonxe, houbo un príncipe cuberto de ouro que, coa axuda dunha andoriña, ofreceuse en sacrificio pra axudar ós máis pobres con anacos da súa pel. Así que ándame a insistir pra que lle arrinque as escamas e llas leve a quen máis o precisa.

—Sireniño… —lle digo eu—, que ti es de lata e polas túas escamas non nos dan nin unha sardiña, rapaz...

Pero el insiste. E eu belíscolle un pouco no lombo e logo saio voando, antes de que se decate que vou de baleiro. Quédase tan contento o pobre… O Sireno, bonito, o que se di bonito, non é, pero se algo de ouro ten, está no seu interior.

Estivestes algunha vez na Alameda pouco antes do solpor? Ficade no medio, onde a fonte grande, pechade os ollos un intre e escoitade o concerto de chíos dos paxariños acochados entre as árbores. Iso é música, amigos! Dígovolo porque me decatei de que ós humanos gústavos vivir agachados, sen poder gozar do vento e da chuvia. Vivides agachados dentro das vosas casas, viaxades agachados nos vosos vehículos… Non o entendo. Co ben que se está fora! Por iso paso horas a espreitar polas vosas fiestras. Sempre me pregunto, ¿qué andarán argallando estes humanos día e noite dentro das súas gaiolas? Un día un home díxolle a súa muller que correra as cortiñas, que eu era un dron deses que pon agora o concello pra espiar á xente. Eu pensei que escachaba coa risa.

Así, entre nós, sonvos da opinión de que sodes ben rariños. É que non vos podedes ter quedos! A cotío andades a facer buratos no medio e medio da rúa. Penso que enterrastes algo importante e agora non o atopades, porque logo volvedes enchelos de terra e abrides outros novos. E así unha e outra vez. Hai épocas do ano na que a cidade parece invadida polas toupeiras. E o de que puxésedes un barco no medio da rúa? A min isto escámame un pouco. Non será que ven de novo o diluvio universal ese? Pois dáme que alí non ides ter cabida tódolos vigueses. Mellor teriades que por un transatlántico. Agora déusevos por pintar nas medianeiras dos edificios. Vouvos dicir unha cousa, por se pensastes o mesmo ca min pero non vos atrevestes a compartilo: Hai algún feo de carallo!

Falando en serio, eu penso que a gran diferenza entre gaivotas e humanos está en que nós temos dúas ás e vos tedes dúas mans. Iso conforma o que somos cada quen. Nós, as gaivotas, voamos. Vos, os humanos, fabricades cousas. Nosoutras amamos voar. Vosoutros amades as vosas cousas.

Pese a todo, heivos de confesar que me encariñei cun de vos. As veces míroo sentado moitas horas, diante dun trebello ben grande no que bate coas puntas dos dedos, coma se lle fora a vida niso. Non lle miro a graza. A el, mentres non chova, faga frío ou calor, gústalle saír ó balcón no crepúsculo, a mirar como se esvaece a derradeira luz do día. Eu, cando podo, tamén vou, e alí nos pomos os dous. Púxome un nome. Chámame Riseira. El non sabe que eu xa teño outro nome, pero é que tampouco llo podo explicar. Aínda así, Riseira gústame, sei que mo puxo con cariño. Os humanos, cando vos queredes achegar as cousas, poñédelles nome, así vos parece que están máis preto, que tedes algún control sobre elas. Díxome que é escritor e que anda a inventar historias, que a súa vida é coma un traxe que lle queda pequeno, que lle aperta, pero non ten cartos pra mercar outro. Segundo parece no mundo dos humanos o que ten cartos pode telo todo. Todo en canto a cousas, claro, os humanos sodes expertos en cousas, as gaivotas somos expertas en voar.

Dende o seu balcón alcánzase coa ollada máis aló das Illas Cíes. Ás veces, a esa hora, éntrame saudade e lémbrome de cando era tan só un poliño, ó abeiro do meu pai e da miña nai, batendo con forza as ás sobre os penedos e soñando cun mundo por descubrir. Porque nas illas foi onde eu nacín. Pero un día voei ata a cidade de Vigo e quedei atrapada. E levo aquí xa media vida. Esta cidade ten algo, non me preguntedes. Teño visto tantas cousas… Algunhas nin mas creriades. Teño visto, dende un tellado de chapa, ós rexos obreiros dos estaleiros de Bouzas alimentando esfameados gatiños de teta co seu xantar. E, dende o peitoril dunha fiestra dese vello convento en ruínas que agora andan a derruír, a xente sen fogar compartindo, no inverno, unha única lata de sardiñas. Teño visto á escuridade tentando acadar agocho nalgún portal da rúa San Vicente, acosada pola iluminación do Nadal. E os espíritos dos vosos devanceiros —heroes da reconquista, traballadoras das conserveiras, manifestantes do naval…— perdidos na desmemoria das novas rúas, dos novos xeitos, coas facianas pegadas ó cristal do vello tranvía do tempo.

E será por estas ou outras cousas que eu, inda que non sei de mais patria que o vento, tamén me sinto, coma vos, viguesa.

Preto do abrente vou cara a Guixar, onde as grúas da terminal de contedores. Somos centos as que ó cabo da noite nos xuntamos aquí. Busco un acocho entre as compañeiras e déitome no firme, cara ó leste, coma as demais, todas agardando polo primeiro raio de sol que nos anuncie que Vigo amence, que se nos concedeu o privilexio dun novo día.

Prestade atención… Escoitades?  Xa pronto alborexa.